Inuussutissarsiornermi tunisassiornermilu akisussaaffeqarneq

Sillimmasiissut pillugu

Inuussutissarsiornermut tunisassianullu akisussaaffeqarnermut sillimmasiissut pigisanik inunnilluunniit ajoqusertoqarnerani Namminersorlutik Oqartussat taarsiisussanngortinneqassappata aningaasatigut kingunerisassanut matussutaassaaq. Illit nammineerlutit ajoquseruit, ajoqusernerit sulitilluni ajutoornertut nalunaarutigissavat

Inuussutissarsiutinut akisussaaffiit

Sillimmasiissut taanna Namminersorlutik Oqartussani sulininnut atatillugu allat pigisaanik inunnilluunniit ajoqusiiguit matussusiissaaq.

Assersuutigalugu suliffeqarfimmut pulaarninni aseruisooruit imaluunniit allat ajoqusertoorukkit ajoqusiineq taanna inuussutissarsiornermut tunisassiornermullu akisussaaffeqarnerup ataani nalunaarutigissavat. Aamma ataatsimiigiarninni imaluunniit ataatsimeereerninni suliffeqarfinniillu ingerlaninni allat pigisaannik inunnilluunniit ajoqusiisooruit matussutaassaaq. Sillimmasiissut taanna Namminersorlutik Oqartussat namminneerlutik illuinut, pigisaanut aamma/imaluunniit sulisuinut atuutinngilaq.

Matumani Namminersorlutik Oqartussat namminneerlutik illuutaannik, pigisaanik aamma/imaluunniit sulisuinik ajoqusiineq pineqarpat, sillimmasiissummi ajoqusiinermut matussutaasussami pisumi ajoqusernertut nalunaarutigissavat.

Tunisassianut akisussaaffiit

Sillimmasiissut taanna ajoqusernernut, Namminersorlutik Oqartussat suliarisaanik suliaqarneri pisunut matussutissaavoq. Suliassat taaneqarnerini pigisat tigussaasut suulluunniit, Namminersorlutik Oqartussani suliarineqartut, inummut allamut tunniunneqartut eqqarsaatigineqarput. Suliap tunineqarnera imaluunniit allamut tunniunneqarnera apeqqutaatinnagu tamanna atuutissaaq.

Tunisassianut akisussaaffeqarnermut sillimmasiissut pigisatta nalinginnaasumik atorneqarnerani suliarisatta pigisanut allanut inunnullu ajoqusiinerinut matussusiisinnaavoq. Taamaattumik suliagut kukkusumik atorneqarsimappata sillimmasiissut matusissutigineqarsinnaanngilaq.

Sillimmasiissut manna suliatta Namminersorlutik Oqartussat namminneerlutik illuutaannut, pigisaanut aamma/imaluunniit sulisuinut ajoqusiinernut atuutinngilaq.

Namminersorlutik Oqartussat namminneerlutik illuutaat, pigisaat aamma/imaluunniit sulisui ajoquserneqarsimappata, ajoquserneq pisuni ajoqusiinertut, sillimmasiissummut ajoqusernermut pineqartumut matussusiisussamut nalunaarutigineqassaaq.

Sillimmasiissummit nalinginnaasumik matussuserneqartarput – inuussutissarsiornermi akisussaaffeqarneq:

• NO-ip sulisitsisutut sulisullu inummut allamut imaluunniit inuup allap pigisaanut ajoqusiineri matussuserneqarsinnaapput
• Inuup allap, NO-ip suliassaqarfianiittoq/illuutaaniittoq ajoquserneqarpat, taarsiinissamut akisussaaffeqarneq (kukkunerit sumiginnaanerillu) atorneqassaaq
• NO-imi sulisut sulinerminnut atatillugu inummut allamut ajoqusiippata, taarsiinissamut akisussaaffeqarneq atorneqassaaq.
• Inuussutissarsiornermi akisussaaffeqarnermut sillimmasiissummi taamaallaat taarsiissuteqartoqartarpoq, suliffeqarfik inatsisit naapertorlugit taarsiinissamut akisussaasuuppat. Assersuutigalugu sulisup ajoqusiineq pisuussutiginngippagu, tamanna ajoqusernertut pisinnaasutut taaneqassaaq. Taamatut pisoqartillugu sillimmasiissut matussutaasinnaanngilaq, aammalu taarsiissutinik akiliisoqassanngilaq.
• Sulinermut maskiinanik ingerlanngitsunik atuineq
• Inuup allap tunngavissaqanngitsumik piumasaqaataanut GS-ip akisussaatinneqannginnera
• Paaqqutarinninneq sillimmasiiffigineqartup pigisat, inummit allamit pigineqartut annaaneqarnerinut ajoquserneqarnerinulluunniit akisussaaffeqarneranut matussusiisinnaavoq, pigisat pineqartut sillimmasiiffigineqartumit paaqqutarineqarpata.
• Qaartiterinerit
• Nassiussalerinermi akisussaaffeqarneq

Sillimmasiissummit nalinginnaasumik matussuserneqartarput – tunisassianut akisussaaffeqarneq:

• Tunisassianut akisussaaffeqarnermut sillimmasiissut assersuutigalugu taarsiinissamut akisussaaffeqarnermut, tunisassiaq sullissinerluunniit ajoquteqarpat, imaluunniit tunisassiap sullissinerulluunniit kaaviiaartinneqalernerani ajoqusiisoqarpat pilersinnaasumut matussutigineqarsinnaavoq – aamma akunnermuliuttutut inissisimanermi – pingaartumik suliffeqarfinni imminnut ingerlattuni (pingaartumik Nukissiorfiit)
• Tunisassianut akisussaaffeqarnermut sillimmasiissut taarsiinissamut piumasaqaatinut, tunisassiamik sullissinermilluunniit ajoqusiisoqarneranik NO-imit naammattoorneqarsinnaasunut matussutaasinnaavoq.
• Akuliussanik atortunillu ajoqusiinerit/annaasaqarnerit, Suliaqarneq Piareersarnerlu ilanngullugit, Tunisassianut akisussaaffeqarneq
  
  

Sillimmasiissummit matussuserneqartanngillat – inuussutissarsiornermut akisussaaffeqarneq: 

• Ajoqusernernut, sulisup piaaraluni imaluunniit piaarinaatsoorluni piliarisaanut matussusiisinnaanngilaq. Sulisoq sulisitsisorluunniit piaaraluni ajoqusiippata, namminneerlutik taarsiinissamut akisussaaffeqarnermut akiliissapput.
• Inuussutissarsiutigalugu/siunnersortaanermi akisussaaffinnut ajoqusiinerit.
• Qamutinut assakaasulinnut motoorilinnut atatillugu akisussaaffeqarneq – taakkununnga sulinermut maskiinat namminneq ingerlasut ilanngullugit.

Sillimmasiissummit matussuserneqartanngillat – tunisassianut akisussaaffeqarneq: 

• Tunisassiami sullissinermiluunniit namminermi ajoqusiinerit annaasaqarnerilluunniit
• Pigisani, sillimmasiiffigineqartup piareersarniarlugit, ikkunniarlugit, iluarsaanniarlugit, ikussorniarlugit allatulluunniit piareersarniarlugit suliariniarlugilluunniit tigusimasaani ajoqusiineq annaasalluunniit, tamatumani ajoqusernerit annaasalluunniit suliap ingerlanerani pisimagaluarpat imaluunniit suliap naammassereernerani suliaqarnerup kingunerisaanik pisimagaluarpat.
• Pigisani sillimmasiiffigineqartup nunami, imermi piiaanermiluunniit il.il., inuussutissarsiornermut akisussaaffeqarnermut sillimmasiissummi litra e-mi allassimasutut suliaqarnerani ajoqusiinerit annaasalluunniit.
• Imaluunniit avatangiisini ajoqusiinerit avatangiisiniluunniit ajoqusiinissamut annertuumik ulorianartorsiortitsinerni piumasaqaatit, tak. inatsit nr. 466, 17. juni 2008-meersoq aamma inatsit nr. 507, 17. juni 2008-meersoq, kingusinnerusukkut allannguuteqartinneqartoq.
• Aamma sillimmasiissut sillimmasiiffigineqartup aamma sillimmasiiffigineqartup ingerlatseqatigiiffiata pingaarnerup piginneqatigiiffiutigisaataluunniit akornanni taarsiinissamik piumasaqaatinut, imaluunniit sillimmasiiffigineqartup suliffeqarfiullu akornanni taarsiinissamik piumasaqaatinut matussutigineqarsinnaanngilaq:
  • Sillimmasiiffigineqartup suliffeqarfissuani
  • Sillimmasiiffigineqartup ajoqusiiffigineqartullu akornanni piginnittoqarneq toqqaannartumik toqqaannanngitsumilluunniit aktianik imaluunniit piginneqatigiissutinik pigisaqarnermi taasisinnaatitaanerit 50%-ii sinnerlugit annertussuseqarpat, imaluunniit taasisinnaatitaanerit 50%-ii sinnerlugit atuisinnaatitaappat.
• Sillimmasiissut pigisanik nalilinnik annaasaqarnermut akisussaaffeqarnermut, sillimmasiissutip inunnik pigisanilluunniit ajoqusiinermut sillimmasiissutip atuunnerata kingunerinngisaanik pisunut matussutaasinnaanngilaq:
• Tunisassiat sullissinerilluunniit ajoqutillit eqqarsaatigalugit tigusinermut, sanaqqinnermut, tunniussivissat allanngornerinut, suliaqaqqinnermut, iluarsaassinermut, piuneerutsitsinermut, piiaanermut assigisaanilluunniit iliuuseqarnermut atatillugu annaasat, aningaasartuutit akilikkalluunniit.
• Ingerlatsinermi annaasat, piffissamut annaasat, pissarsiassanut annaasat assigisaalluunniit toqqaannanngitsumik annaasat, taamaattorli tak. tunisinermut tunniussinermullu piumasaqaatit pillugit immikkoortoq kingusinnerusumiittoq.
• Akiligassiinerit assigisaalluunniit, aningaasat pisortanut namminersortunulluunniit tuttussaagaluarpata, taakkununngalu ilaavoq ”punitive damages”.

Ajoqusiinermik imaaliorlutit nalunaaruteqassaatit:

Ajoqusernermut nalunaarut uunga nassiunneqassaaq: Sedgwick Leif Hansen, slhskade@slhdk.dk, tassanilu immersugassami pisut ingerlaneri ajoqusernerlu sukumiisumik allaaserineqassapput, aammalu ajornanngippat assinik uppernarsaatissanillu allanik ilanngussisoqassaaq. Ajoqusernernut nalunaarummut linki.